Een landschap voor circulaire voedselproductie
- Locatie Breukelen
- Oppervlak 30 ha.
- Ontwerp 2018
- Realisatie 2018 - ...
- Thema's extensieve landbouw, voedselproductie, natuurontwikkeling, recreatie
- Visual vogelvlucht Thomas Wolfert- Vizit
Voedselproductie, circulaire landbouw, natuur, landschap en recreatie komen samen in Breukelen. Een gebied van 30 hectare tussen de Vecht en de Loosdrechtse Plassen wordt de komende jaren omgevormd tot een duurzaam productief landschap. Denk hierbij aan koeien, varkens en kippen die 9 maanden per jaar buiten lopen, groenteteelt, boomgaarden om zelf te plukken, windsingels van noten en vlierbessen, honingproductie en een boerderijwinkel met terras.
Voedselproductie, landschap en natuur
Naast productie is er ook ruimte voor natuur en biodiversiteit. Zo zijn er bloemenweides, speciaal afgestemd op bijen en andere bestuivende insecten. Er zijn houtwallen en windsingels als vestigingsplaats voor ‘muizenplaagbestrijders’ zoals de bunzing en de hermelijn. Deze landschapselementen hebben, mits slim gekozen, ook weer vele welkome bijproducten zoals riet, bessen, noten, wilgentenen of biomassa. Alle onderdelen van het bedrijf zijn toegankelijk, zodat iedereen kan zien waar zijn voedsel vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt.
Landschapsontwerp
Het ontwerp verbindt 3 landschapstypes: De stroomrug van de Vecht met een besloten karakter van landgoederen, bossen en boomgaarden aan de westkant, het open weide landschap in het middendeel en het natte veenlandschap aan de oostkant. Via een nieuw fiets- en wandelpad zijn deze verschillende karakteristieken te ervaren, terwijl je je door het productie land beweegt en ziet hoe het vee graast.
Vernatting tegen bodemdaling
Het oostelijke deel is laaggelegen, moerassig veen. De traditie van ontwateren wordt hier opgeheven om bodemdaling te stoppen. Het resultaat is een nattere zone waar zelfs nieuw veen kan ontstaan. Hier ontstaat een stukje nieuwe natuur waardoor de waterkwaliteit in het totale watersysteem verbeterd en de biodiversiteit in de omgeving toeneemt. Dit heeft weer gunstige effecten op de teelten en de stand van de bestuivende insecten. Verder worden hier wilgentenen, hout en riet geproduceerd en kunnen bezoekers letterlijk zien dat landschap, natuur en voedselproductie hand in hand gaan.
Bomen voor koeien
Er moeten meer bomen in het open weiland geplant worden. Zo kunnen koeien schaduw en luwte opzoeken en kan er meer diversiteit in de begroeiing ontstaan. De Nederlandse weides zien er misschien best natuurlijk uit, maar het zijn te vaak ecologisch arme gebieden waar amper iets leeft.
De boomaanplant in het open weidegebied wordt zo gedaan dat belangrijke zichtlijnen en het open karakter behouden blijft.
Natuurontwikkeling en recreatie
Aan de oostkant van het gebied wordt verblijfsrecreatie gecombineerd met natuurontwikkeling. Door het verhogen van het waterpeil wordt een moerasachtige vegetatie van riet, wilgen en elzen gestimuleerd. Op de hogere delen wordt bosaanplant met onder andere essen, eiken en populieren gerealiseerd. Er ontstaat zo een groene achtergrens grenzend aan de Scheendijk. Op hoger gelegen eilanden kun je je in zelfvoorzienende tiny houses voor een weekend midden in de natuur begeven, terwijl je overdag kunt helpen op de boerderij. Zo kun je hier tot rust komen en gelijkgestemde mensen ontmoeten.
ACHTERGROND PROJECT
De landbouw is de laatste eeuw steeds meer gericht op kosten efficiëntie en optimalisatie van opbrengsten. Dit heeft geleid tot schaalvergroting en monoculturen in de tuin- en akkerbouw en in de veeteelt. De techniek stelt ons steeds weer in staat om de omstandigheden naar onze hand te zetten. Er zijn herbiciden, pesticiden en kunstmest. De laatste eeuw zijn we op steeds grotere schaal bezig met het beheersten van natuurlijke processen, tegen het ecosysteem in gaan. De keerzijde begint steeds duidelijker te worden. Monoculturen blijken een kwetsbaar systeem.
Steeds vaker hebben we te maken met ziektes, met (preventieve) massavernietiging van dieren en gewassen tot gevolg. Door het gebruik van pesticiden op gewassen treedt massale sterfte onder bestuivende insecten op. De grond raakt uitgeput, het bodemleven verdwijnt.
De huidige voedselproductie is inefficiënt en heeft veel reststromen. Voor elke calorie voedsel wordt op dit moment 10-100 calorieën aan fossiele brandstof verbruikt (permacultuurnederland.org). Dit productiesysteem is op lange termijn niet houdbaar.
In dit project proberen we een duurzamere en efficiëntere manier te vinden van voedselproductie, gebaseerd op landschap en ecologie.
